Er zijn veel gitaarbuizenversterkers die een standby schakelaar hebben. Waarom hebben de meeste versterkers zo'n schakelaar?
Er is veel te doen over dit onderwerp, want er zijn er die zeggen dat het nodig is om de versterker te beschermen, er zijn er die zeggen dat de levensduur van de buizen verlengt. Er zijn er die zeggen dat de schakelaar nergens goed voor is, enz..
Tegenwoordig bij nieuwe moderne versterkers gebruiken we de schakelaar als een mute schakelaar, maar in veel gevallen is de term "mute" niet de juiste. Dus gewoon op standby zetten en dan "pauze" houden om de versterker stil te houden, is een manier om de versterker semi-uit te zetten, hij kan meteen weer rocken als dat nodig is en hoeft niet meer opgewarmt te worden! Mooi toch? eh mja en nee..
Het standby schakelaar idee is ontstaan toen Leo Fender genoodzaakt was luidere versterkers te bouwen, dus ook meer vermogen.
Om luidere buizen-versterkers te kunnen bouwen heb je meer spanning nodig. Meer spanning behoeft ook, dat componenten die hogere spanning moeten kunnen verwerken. Zoals bijvoorbeeld de voedings condensatoren!
Vroeger had je condensatoren die nog niet zo heel veel hoge spanning aankonden, althans die waren er wel, maar waren dan heel duur.
Er moesten kwalitatief goede maar ook betaalbare versterkers gebouwd worden. Soms werden circuits zo gemaakt dat de toen gebruikte condensatoren de voedings spanning maar nèt aankonden, dit had ook weer te maken met de kostprijs. Vroeger had buizengelijkrichters die de hoge spanning rustig op de eindbuizen zette en zou een standby schakelaar helemaal niet nodig zijn, maar met de hogere vermogens, kwamen ook de solidstate diodes om de hoek kijken, die de spanning er in 1 keer in knallen, waardoor de condensatoren elke keer een flinke klap krijgen.
Het "probleem" wat toen ontstond was; dat op het moment dat je de koude versterker AAN zette, de koude niet opgewarmde buizen, nog niet in geleiding staan, dus de hoge spanning kan nog nergens heen. Het gevolg is dat de hoge voedingspanning zo hoog werd, dat de condensatoren die niet aan kunnen, wat als gevolg kon hebben dat ze of vroeg stuk gingen, of sneller sleten..
Zodra de buizen warm werden gaan die meer en meer in geleiding, krijgen hun werkpunt en de hoge voedingsspanning zakte.
De oplossing was dan een schakelaar die de hoge voedingsspanning pas inschakelde als de buizen lekker warm waren (na +/- 3-5 min) en dan was er een stuk minder aan de hand, want de voedingsspanning had meteen een belasting.
" Ja maar het is toch ook goed voor de eindbuizen..?" Nee.
De buizen die over het algemeen in gitaarbuizenversterkers worden gebruikt, werken op een relatief lage spanning (!) (6L6GC, EL34, KT77, 7881).
Het fenomeen waar over gesproken wordt heet ook wel "cathode stripping". Echter treed dit bij onze gitaarversterkers maar nauwelijks op. Gitaarbuizenversterkers werken op spanningen tot 500Volt. Pas bij spanningen boven de 1000Volt treed dit op.
Je ziet dan ook dat vroegere aparaten (TV's) die gebouwd waren met buizen GEEN standby schakelaars hadden.
Conclusie is dat Fender er ooit mee begonnen is, en dat iedere gitaarversterker bouwer dit letterlijk klakkeloos heeft gecopieerd. Het is tegenwoordig zo ingeburgerd dat we gewoon verwachten dat er een dergelijke schakelaar opzit.
Maar met de huidige stand der techniek en fabrikage van componenten is het eigenlijk niet meer nodig.
" Maar hoe zet ik de versterker dan op mute ? ", je kunt als je bv langer dan 5 minuten pauze neemt de versterker gewoon UIT zetten, of als je een korte break hebt, schroef je volume knop naar nul..
Er is toch wel éen voordeel te noemen voor de standby schakelaar, namelijk voor service doeleinden!